นายเข้มแข็ง ยุติธรรมดำรง อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตรเปิดเผยว่า จากที่ กรมส่งเสริมการเกษตรร่วมกับหน่วยงานภาคีทั้งภาครัฐและเอกชน ประกาศใช้มาตรการควบคุมและป้องกันทุเรียนอ่อนภาคตะวันออก ปี 2565 ตลอดช่วงฤดูการผลิต ที่กำหนดวันเริ่มเก็บเกี่ยวทุเรียนภาคตะวันออก ปี 2565 ดังนี้ พันธุ์กระดุม วันที่ 20 มีนาคม 2565 พันธุ์ชะนีและพันธุ์พวงมณี วันที่ 10 เมษายน 2565 พันธุ์หมอนทองและพันธุ์ก้านยาว วันที่ 25 เมษายน 2565 เพื่อสร้างการรับรู้และสร้างความเชื่อมั่นในคุณภาพให้กับผู้บริโภคทั้งในประเทศและต่างประเทศให้รู้จักการเลือกซื้อทุเรียนในช่วงเวลาที่เหมาะสม ตลอดจนเป็นต้นแบบการดำเนินงานให้แก่ภูมิภาคอื่นที่มีพื้นที่ปลูกทุเรียนเพื่อเป็นการค้าในลักษณะเดียวกันด้วยมูลค่าการส่งออกทุเรียนผลสดที่สามารถสร้างรายได้มหาศาลเข้าสู่ประเทศ
ทั้งนี้ใตปี2565จึงได้ดำเนินโครงการศึกษาและประเมินผลการดำเนินงานตามมาตรการควบคุมและป้องกันทุเรียนอ่อนภาคตะวันออก ประจำปีการผลิต 2565 เพื่อประเมินผลภาพรวมของมาตรการดังกล่าวในพื้นที่ภาคตะวันออก โดยกำหนดพื้นที่ศึกษาในจังหวัดจันทบุรีเนื่องจากมีพื้นที่ปลูกและผลผลิตทุเรียนสูงที่สุดในเขตภาคตะวันออก รวมถึงเป็นศูนย์กลางการค้าทุเรียนของภาคตะวันออกด้วยเช่นกันและจากการศึกษาพบว่า ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียตลอดห่วงโซ่อุปทานทุเรียนทั้ง 5 กลุ่ม ได้แก่ เกษตรกร/มือตัดทุเรียน โรงคัดบรรจุ ผู้ประกอบการค้าปลีก ผู้บริโภค และเจ้าหน้าที่ชุดตรวจเฉพาะกิจ มีความเห็นตรงกันว่าเป็นมาตรการที่เหมาะสมเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะการกำหนดวันเก็บเกี่ยวทุเรียนในระดับภาค เพราะทำให้ทราบระยะเวลาที่เหมาะสม เป็นการสื่อสารทำความเข้าใจกับผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายว่าการเก็บเกี่ยวทุเรียนในช่วงเวลาที่กำหนดจะทำให้ได้ทุเรียนที่แก่ และสามารถตรวจพิสูจน์ตามหลักเกณฑ์ทางวิชาการได้ นั่นคือการตรวจวัดเปอร์เซ็นต์น้ำหนักแห้งในผลทุเรียนตัวอย่างก่อนที่เกษตรกรหรือมือตัดทุเรียนจะตัดจำหน่าย
เพื่อให้ผลผลิตที่ได้มีความแก่พอดีตามกำหนดในมาตรฐานสินค้าเกษตร (มกษ.3 – 2556 ทุเรียน) ซึ่งการสุ่มตรวจผลผลิตทุเรียนจากแผงค้าปลีกในจังหวัดจันทบุรีที่ตัดในวันที่กำหนดแต่ละพันธุ์ พบว่า ค่าเฉลี่ยเปอร์เซ็นต์น้ำหนักแห้งของเนื้อทุเรียนทั้ง 5สายพันธุ์ สูงกว่าหรือเท่ากับค่ามาตรฐานที่กำหนด ได้แก่ พันธุ์กระดุมทอง 27% พันธุ์ชะนีและพันธุ์พวงมณี 30% พันธุ์หมอนทอง 32% ส่วนพันธุ์ก้านยาวยังไม่มีการกำหนดค่าเปอร์เซ็นต์น้ำหนักแห้งในมาตรฐานสินค้าเกษตรดังกล่าว จึงอนุโลมตามพันธุ์หมอนทองที่ 32% อย่างไรก็ตาม เมื่อทำการสอบถามประชากรกลุ่มตัวอย่างซึ่งเป็นผู้บริโภคภายในประเทศ ผลปรากฏว่าพบทุเรียนอ่อนในฤดูการผลิตนี้เพียงร้อยละ 15 ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากทุเรียนพันธุ์หมอนทองและพันธุ์ก้านยาวที่มีช่วงระยะเวลาเก็บเกี่ยวหลายรุ่น ดังนั้น การกำหนดวันเก็บเกี่ยวเพียงวันเดียวอาจทำให้ผลผลิตที่ออกก่อนมีความคลาดเคลื่อนไป อีกทั้งการดำเนินงานตามมาตรการฯ จะต้องเข้าไปกำกับดูแลและใช้กติกาในการควบคุมคุณภาพสินค้าทุเรียนผ่านขั้นตอนการส่งออก ในขณะที่การค้าทุเรียนภายในประเทศยังไม่สามารถบังคับใช้กฎหมายและบทลงโทษได้อย่างจริงจัง จำเป็นต้องมีการหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อปรับปรุงแนวทางการดำเนินงานให้ส่งผลครอบคลุมถึงผลผลิตทุเรียนในประเทศในฤดูการผลิตปีถัดไปด้วย
