วันที่ 14 ตุลาคม 2568 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดย ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ มอบหมายให้ น.ส.เสาวนีย์ มุ่งสุจริตการ รองผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ เข้าร่วมการประชุมเตรียมความพร้อมในการขับเคลื่อนการอนุรักษ์โลมาอิรวดีทะเลสาบสงขลา ด้วยวิจัยและนวัตกรรม ณ ห้องประชุมเก้าแสน โรงแรมลีการ์เดนส์พลาซ่า หาดใหญ่

ดร.ปิ่นสักก์ สุรัสวดี อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ให้เกียรติเป็นประธานกล่าวเปิด พร้อมด้วย น.ส.เสาวนีย์ มุ่งสุจริตการ รองผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ศ. ดร.คมกฤต เล็กสกุล รองผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม รศ. ดร.นิรมล สุธรรมกิจ ผู้อำนวยการหน่วยภารกิจยุทธศาสตร์ ววน. การยกระดับสังคม สิ่งแวดล้อม สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม น.ส.ณาตยา ศรีจันทึก ผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐกิจการประมง กรมประมง น.ส. วาสิฏฐี อุดชาชน ผู้เชี่ยวชาญด้านสิ่งแวดล้อม ธนาคารโลกประจำประเทศไทย ผู้ทรงคุณ วช. (ดร.วารินทร์ ธนาสมหวัง, ดร.นวรัตน์ ไกรพานนท์, รศ. ดร.อรพรรณ ศรีเสาวลักษณ์, ดร.ศิราวุธ กลิ่นบุหงา) และผู้แทนหน่วยงานทั้งภาครัฐ และภาคการศึกษา ร่วมหารือแนวทางการขับเคลื่อนโลมาอิรวดีทะเลสาบสงขลา


สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ได้รับมอบหมายจาก สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) โดยคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (กสว.) พัฒนาและบริหารจัดการแผนงาน “การขับเคลื่อนการอนุรักษ์โลมาอิรวดีทะเลสาบสงขลา” ภายใต้แผนงาน P24 แก้ปัญหาและตอบสนองภาวะวิกฤติเร่งด่วนของประเทศ เพื่อหาแนวทางการอนุรักษ์ การคุ้มครอง และการฟื้นฟูทรัพยากรโลมาอิรวดี ควบคู่กับการฟื้นฟูระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อมรอบทะเลสาบสงขลาให้มีความเหมาะสมและยั่งยืน และหาแนวทางการบริหารจัดการด้านเศรษฐกิจและสังคมของชุมชนรอบทะเลสาบสงขลา ให้สอดคล้องและเกื้อหนุนต่อการอนุรักษ์ การคุ้มครอง และการฟื้นฟูทรัพยากรโลมาอิรวดี


ซึ่งการจัดทำแผนอนุรักษ์โลมาอิรวดีทะเลสาบสงขลา ต้องอาศัยความร่วมมือของหลายหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน ได้แก่ กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (ทช.) กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช (อส.) กรมประมง (กปม.) จังหวัดพัทลุง จังหวัดสงขลา สถาบันการศึกษา สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อม และองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น รวมถึงกลุ่มผู้มีส่วนได้เสียในพื้นที่ เช่น ชาวประมงและชุมชนชายฝั่งรอบทะเลสาบสงขลาตอนบน โดนแนวทางที่สำคัญของแผนอนุรักษ์ ประกอบด้วย 1) การลดภัยคุกคามที่เป็นอัตรายต่อโลมาอิรวดีและแหล่งที่อยู่อาศัย 2) การฟื้นฟูความสมบูรณ์ของทะเลสาบสงขลาและเพิ่มปริมาณสัตว์น้ำ 3) การศึกษาวิจัยนิเวศวิทยาและชีววิทยาของโลมาอิรวดี 4) การศึกษาวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีในการเพิ่มประชากรโลมาอิรวดี และ 5) การพัฒนากลไกและกิจกรรมเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการโลมาอิรวดี ส่วนการบริหารจัดการด้านเศรษฐกิจและสังคมของชุมชนรอบทะเลสาบสงขลา ต้องสอดคล้องและเกื้อหนุนต่อการอนุรักษ์ การคุ้มครอง และการฟื้นฟูทรัพยากรโลมาอิรวดี ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนาอาชีพทางเลือกหรือการปรับเปลี่ยนอาชีพ (livelihood transition) เพื่อเพิ่มรายได้ และลดแรงกดดันต่อการใช้ทรัพยากรสัตว์น้ำ การบริหารจัดการประมงอย่างยั่งยืน เพื่อลดผลกระทบต่อโลมาอิรวดีและระบบนิเวศ รวมถึงความเปราะบาง จากการเปลี่ยนแปลงทางนิเวศและโครงสร้างพื้นฐาน โดยมีเป้าหมายเพื่ออนุรักษ์โลมาอิรวดีในทะเลสาบสงขลาให้คงอยู่อย่างยั่งยืน






